Papież Pius XII powiedział: „Przyjdzie czas, gdy z obozów koncentracyjnych i więzień będziemy wydobywali prochy ludzi, którzy tam polegli i będziemy ich wynosili na ołtarze”.

Postępowanie w sprawie beatyfikacji Alfonsa Mańki jest prowadzone zgodnie z Instrukcją Sanctorum Mater. Jest to Instrukcja Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych o prowadzeniu dochodzenia diecezjalnego w sprawach kanonizacyjnych, z roku 2007.

Dochodzenie diecezjalne posiada dwie fazy:

fazę wstępną, w której biskup diecezjalny dokonuje pewnych ustaleń skłaniających go do podjęcia decyzji w sprawie procesu

fazę drugą, którą Instrukcja nazywa dochodzeniem właściwym, polegającym na „zebraniu dowodów dotyczących sprawy”. Rozpoczyna się ona sesją otwarcia dochodzenia, w czasie której zostaje powołany trybunał.

Dochodzenie diecezjalne kończy się odesłaniem akt do Kongregacji.

W Części I Instrukcja wyodrębnia:

1    Powoda sprawy

2    Postulatora

3    Biskupa właściwego

 

Ad 1   Powód sprawy

Powodem sprawy w tym wypadku jest Prowincja Polska Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.

24 maja  2019 roku – Ojciec Prowincjał Paweł Zając z Radą podjął decyzję o rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego Alfonsa Mańki. W komunikacie czytamy: „biorąc pod uwagę fakt, że jest ciągle żywa opinia heroicznego męczeństwa in odium fidei świętości tego młodego Współbrata – Prowincjał uznał za zasadne rozpoczęcie jego procesu beatyfikacyjnego. W związku z tym postanowił zwrócić się do Ojca Generała, aby tę decyzję potwierdził.

Należy dodać, że według naszego prawa zakonnego Ojciec Generał z Radą musi wydać opinię na temat rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego. Czyni to po konsultacji z Postulatorem Generalnym

Po zapoznaniu się z zebranym materiałem Ociec Generał z Radą, wydał pozwolenie na rozpoczęcie Procesu. (25 września 2019 roku).

 

Ad 2   Postulator

W Art. 12 czytamy: „Powód mianuje swojego pełnomocnika, to jest postulatora do fazy diecezjalnej (…) Postulator prowadzi wobec władzy diecezjalnej dochodzenie w imieniu tegoż powoda”.

W naszym Zgromadzeniu funkcjonuje urząd Postulatora Generalnego, którym jest o. Diego Saez Martin OMI. To właśnie on mianuje wice-postulatora. Jego nominacja wymaga aprobaty biskupa właściwego.

14 maja 2020  – Postulator Generalny mianował o. Lucjana Osieckiego OMI wice-postulatorem w sprawie beatyfikacji kl. Alfonsa Mańki. Nominacja ta, została zatwierdzona przez Ordynariusza Archidiecezji Poznańskiej. (13 lipca 2020 r.)

Zgodnie z Art. 17 Instrukcji, postulator prowadzi przede wszystkim poszukiwania dotyczące życia sługi Bożego, które są użyteczne dla poznania opinii świętości lub męczeństwa, opinii znaków i waloru eklezjalnego sprawy. I referuje właściwemu biskupowi wyniki poszukiwań.

 

Ad 3    Biskup właściwy

Art. 21   Właściwym podmiotem do prowadzenia dochodzenia diecezjalnego jest biskup, na którego terytorium sługa Boży poniósł śmierć męczeńską. Miejscem męczeństwa Alfonsa Mańki jest obóz koncentracyjny Mauthausen – Gusen położony na terenie Diecezji Linz w Austrii. A więc biskupem właściwym do prowadzenia tej sprawy jest ks. bp Manfred Scheuer, ordynariusz Diecezji Linz.

Z punktu powoda sprawy (Prowincji Polskiej Misjonarzy Oblatów MN) byłoby wskazane, żeby proces toczył się w Polsce a nie Austrii. Instrukcja przewiduje taką możliwość:

Art. 22 Instrukcji przewiduje możliwość przeniesienia właściwości na inną diecezję. Dlatego Ojciec Prowincjał najpierw zwrócił się z prośbą do Księdza Arcybiskupa Gądeckiego Metropolity Poznańskiego o przyjęcie procesu do Jego archidiecezji. Uzasadniając, że w Poznaniu znajduje się Domu Prowincjalny. W którym mieści się Archiwum z dokumentacją na temat życia męczennika. Poza tym, to w Polsce sługa Boży przeżył prawie całe swoje życie.

(9 listopada 2019) Ksiądz Arcybiskup Metropolita Poznański wyraził zgodę na prowadzenie procesu przez Archidiecezję Poznańską.

Następnie Kuria Biskupia w Poznaniu (w grudniu 2019 roku), wystosowała prośbę do Ordynariusza Diecezji Linz o zgodę na przeniesienie procesu do Archidiecezji Poznańskiej. Biskup Diecezji Linz wyraził na piśmie taką zgodę.

Uzyskano także wymaganą zgodę Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych na przeniesienia procesu. Od tej pory biskupem właściwym do prowadzenia procesu beatyfikacyjnego Alfonsa Mańki, jest Ksiądz Arcybiskup Stanisław Gądecki Metropolita Poznański.

O przygotowaniu procesu został poinformowany Biskup Ordynariusz Diecezji Gliwickiej, na terenie której znajduje się miejsce urodzenia i chrztu Alfonsa Mańki.

 

Następne etapy fazy wstępnej procesu:

1 Przedłożenie prośby postulatorskiej

2 Sprawa dawna

3 Kolegialna opinia biskupów

4 Ogłoszenie prośby postulatorskiej

5 Nihil obstat Stolicy Apostolskiej

 

Ad 1 Przedłożenie prośby supplex libellus

Prośba postulatorska supplex libellus jest oficjalnym pismem skierowanym przez postulatora do biskupa właściwego o wszczęcie dochodzenia. Zgodnie z Instrukcją Sanctorum Mater zostały do niej dołączone następujące załączniki:

Załącznik I. Biografia kl. Alfonsa Mańki OMI.

Załącznik II. Opinia świętości życia i męczeństwa.

Załącznik III. Lista świadków i ich świadectwa.

Załącznik IV. Aktualność jego przesłania dla współczesnego człowieka i eklezjalny walor ewentualnej beatyfikacji.

Załącznik V. Opinia znaków

Załącznik VI. Nominacja postulatora.

Załącznik VII. Stan przygotowań.

Załącznik VIII. Powody opóźnienia rozpoczęcia procesu i ich uzasadnienie.

Zwróćmy uwagę na ostatni załącznik: w Art. 26 Instrukcja wyjaśnia zagadnienie opóźnienia rozpoczęcia procesu. Czytamy: „Gdyby prośba była przedstawiona po upływie więcej niż 30 lat od śmierci sługi Bożego, postulator winien podać motywy uzasadniające takie opóźnienie”. Chodzi o uzyskanie przekonania, że opóźnienie nie było spowodowane fałszem lub podstępem strony powodowej. Od śmierci Alfonsa Mańki upływa dziś 80 lat. Dlatego trzeba uzasadnić przyczynę tego opóźnienia.

 

Ad 2 Postępowanie procesowe będzie prowadzone według kryterium sprawy dawnej

Instrukcja rozróżnia procedurę stosowaną w prowadzeniu dochodzenia ze względu na rodzaj dowodów. Według tego kryterium rozróżnia się sprawy nowe lub dawne.

Kryterium wyróżniającym sprawy dawne nie jest kryterium czasowe jak: upływ dłuższego czasu od śmierci kandydata na ołtarze, ale brak zeznań świadków naocznych życia i świętości czy męczeństwa, zebranych sądowo. Przy czym Sądowe zbieranie dowodów należy do Komisji Historycznej nie do spostulatora.

Art. 30 „Sprawa jest dawna, gdy dowody dotyczące cnót lub męczeństwa sługi Bożego są oparte wyłącznie na źródłach pisanych, kiedy brakuje świadków naocznych …”

Dlatego w tym wypadku, wskazani przez postulatora świadkowie, zeznają na temat aktualnej opinii męczeństwa i znaków, obecnej u znacznej części Ludu Bożego (por. Art. 37 SM)

W sprawie Alfonsa Mańki mamy do czynienia właśnie ze sprawą dawną, ponieważ naoczni świadkowie jego życia i męczeństwa już nie żyją.

 

Ad 3 Konsultacja z innymi biskupami

(Por. Art. 41 SM) Biskup po otrzymaniu prośby postulatorskiej winien zwrócić się do Konferencji Episkopatu z prośbą o wyrażenie opinii na temat słuszności rozpoczęcia sprawy.

Takie przedłożenie Księdza Arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, miało miejsce na Posiedzeniu Plenarnym Episkopatu Polski w Częstochowie, w sierpniu 2020 r. Podczas, którego kolegium biskupów wyraziło opinię pozytywną na temat rozpoczęcia sprawy beatyfikacji Alfonsa Mańki.

 

Ad 4 Ogłoszenie prośby

Zgodnie z prawem (Art. 43 SM) Biskup powinien ujawnić prośbę postulatora o rozpoczęciu sprawy we własnej diecezji za pomocą edyktu wywieszonego w katedrze lub opublikowanego w czasopiśmie diecezjalnym. Uczyniono tak w Archidiecezji Poznańskiej i w Diecezji Gliwickiej.

 

Ad 5 Nihil obstat Stolicy Apostolskiej

Na etapie fazy wstępnej procesu należy jeszcze uzyskać nihil obstat Stolicy Apostolskiej. (Art. 45 SM) Biskup kieruje do Kongregacji prośbę o nihil obstat, czyli zapytanie, czy ze strony Stolicy Apostolskiej nie ma przeszkód w sprawie. W tym calu przygotowuje się informacje na temat życia sługi Bożego i jego aktywność w Kościele oraz walor eklezjalny sprawy.

Obecnie trwa realizacja tego punktu. Prośba o nihil obstat jest już przygotowana. Niebawem zostanie wysłana z Poznania do Rzymu i będziemy oczekiwać na decyzję Stolicy Apostolskiej. Na tym kończy się faza wstępna procesu.

Faza diecezjalna procesu beatyfikacyjnego kleryka Alfonsa Mańki, męczennika zostanie zapoczątkowana na pierwszym posiedzeniu Trybunału. Wówczas Alfons Mańka otrzyma tytuł Sługi Bożego

 

o. Lucjan Osiecki OMI, Wice postulator procesu beatyfikacyjnego